ویراستاری چیست؟
شاید خیلی‌ها تصور کنند که ویراستاری یک متن ساده، نامه، کتاب، پایان‌نامه و مقاله تنها قرار دادن صحیح علایم نگارشی مثل نقطه و ویرگول در متن است، ولی این نکته ضروری است که بدانید، یک نوشته بدون ویراستاری فنی و تخصصی، اعتباری ندارد، چون ممکن است در هنگام ارایه یا چاپ متن مورد نظر، ایرادات ساختاری آن نمایان شود و کار توسط خواننده یا داور در همان ابتدای کار کنار گذاشته شود.
هر نوشته یا متنی، هر چه قدر هم که دقیق و صحیح نوشته شده باشد، مسلماً باز نیاز به ویرایش دارد. بنا به تجربه شخصی می‌گویم که اگر متنی را خود فرد بنویسد و چند بار هم ویرایش کند، باز هم در مرحلۀ بعد مجدداً متوجه می‌شود که نکاتی از قلم افتاده است یا نکات جدیدی در ذهنش نقش می‌بندد. حال در نظر بگیرید که اگر این فرد نوشتۀ خود را به ویراستاری تحویل دهد و سپس متن قبلی با بعدی خود را مرور کند، چه قدر جا خواهد خورد. علت این امر این است که شخص در زمان نوشتن مطلب ممکن است به علل مختلفی مثل خستگی و عدم اطلاع، دچار اشتباه نگارشی شود یا حتی نتواند جمله‌بندی‌های مناسبی برای متن یا نوشتۀ خود در نظر بگیرد. بنابراین با چند بار ویرایش توسط خودش هم نمی‌تواند به این مسئله دست یابد.
ویراستار
در حقیقت یک ویراستار هنرمندی است که با کلمات، جمله‌بندی‌ها، علایم نگارشی و قواعد ادبی آشنایی کامل دارد و با هنری که به خرج می‌دهد می‌تواند خواندن آن متن و نوشته را برای خواننده قابل فهم‌تر، راحت‌تر یا حتی شیرین‌تر کند. حتی گاهی نیاز است برای این که این مهم حاصل شود، قسمتی از متن حذف یا با جملات دیگر ادغام شود و ساختار آن به کلی تغییر یابد. یک ویراستار متخصص می‌تواند این کار را انجام دهد و نوشته را با ویراستاری مناسب در اختیار مشتری قرار دهد، به شکلی که در ظاهر، محتوا، فهم مطلب و قواعد جملات، مشکلی وجود نداشته باشد. ما با داشتن ویراستارهای ماهر و متخصص در زمینۀ ویراستاری متون و کتاب‌های تخصصی و عمومی، می‌توانیم در این امر به شما کمک کنیم.
انواع ویراستاری
همان طور که گفته شد، بسیاری از افراد تصور می‌کنند که ویراستاری یعنی تنها قرار دادن صحیح علایم نگارشی مثل نقطه و ویرگول در متن. این افراد هنگامی که با سطوح مختلف ویراستاری آشنایی پیدا کنند و نوشته خود را پس از ویرایش با متن قبلی مقایسه کنند، به این نکته می‌رسند که یک ویراستاری درجۀ یک، چه مزیت‌های بزرگی برای کارشان در پی دارد.
– ویرایش فنی
این نوع ویرایش به معنی درست کردن ظاهر متن و رفع ایرادات املایی است. به عنوان مثال، ایراد در انتخاب نوع فونت و اشکال در تنظیم پاراگراف‌ها می‌تواند از تاثیر متن مورد نظر بکاهد. بنابراین باید ویرایش فنی روی مطالب انجام شود تا خوانش متن برای خواننده راحت‌تر و جذاب‌تر باشد.
– ویرایش زبانی و ساختاری
این نوع ویرایش به معنی اعمال قواعد و نکات دستوری است. در ویرایش زبانی و ساختاری، جایگاه درست اجزای کلمات در جملات مانند فعل، فاعل، مفعول و سایر اجزای یک جمله به درستی چینش می‌شوند تا جمله روان‌تر، آسان‌تر و قابل فهم‌تر به خواننده ارائه شود. این مسئله به خصوص در مورد کتاب قبل از انتشار باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. دیده شده است که کتاب‌های ترجمه شده نیز بعد از ویرایش فنی با توجه به مقایسۀ مجدد ویراستار با متن زبان اصلی، بسیار متفاوت‌تر از گذشته شده است و کیفیت خروجی کار را بسیار بالاتر برده است.
– ویرایش محتوایی
داشتن تخصص و مهارت در مورد موضوعی که نیاز به ویراستاری دارد، بسیار پراهمیت است. بسیاری از واژه‌های تخصصی و عبارات فنی ممکن است در ذهن افراد مختلف، متفاوت جلوه کند. به همین دلیل، مهارت و تخصص ویراستار به خصوص در متون علمی و تحقیقی بسیار حایز اهمیت است.
– ویراستاری نیتیو یا بومی
ویراستاری که به زبان مادری خود مسلط باشد و با قواعد و قوانین آن زبان آشنایی کامل داشه باشد، یک ویراستار نیتیو یا بومی است. معمولاً برای مقالات انگلیسی نیاز به ویراستار نیتیو وجود دارد، تا کیفیت کار به حداکثر خود برسد. ویراستار و مترجم حرفه‌ای در این امر باید تسلط کامل به هر دو زبان را داشته باشد تا بتواند بهترین خروجی را ارائه کند.
داوران مجلات بین‌المللی معمولاً سخت‌گیر هستند. این داوران علاوه بر ساختار علمی مقاله، حساسیت ویژه‌ای روی رسایی و قابل فهم بودن متن علمی دارند، تا برای همگان روان و قابل درک باشد. به همین دلیل اگر متن مقالۀ شما توسط این قبیل ویراستارها نگاشته شوند، شانس مقالۀ شما برای پذیرش بیشتر خواهد بود.
هزینۀ ویراستاری
هزینۀ یک ویراستاری یا ترجمه به عوامل بسیاری بستگی دارد. شاید مهم‌ترین این ویژگی‌ها تخصصی بودن متن باشد. هر چقدر متن از حالت عمومی به خیلی تخصصی برود، هزینۀ آن افزوده می‌شود. هم‌چنین موارد دیگری هم‌چون تعداد کلمات و بازخوانی متن نیز سهم زیادی در این امر دارند.